Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko 1994-cü ildən bəri hakimiyyətdədir və 2025-ci ilin prezident seçkilərində yenidən namizəd olmaq istəmədiyini açıqlayıb.

Bu barədə o, ABŞ-ın "Time" jurnalına verdiyi müsahibəsində bəyan edib.

Lukaşenko bunun öz şəxsi arzusu olmadığını, ancaq ölkənin və öz mövqeyinin təhlükəyə düşməməsi üçün məcbur qaldığını bildirib. Lukaşenko qeyd edib ki, əvvəlki seçkilərdə iştirak etmək istəməyib, lakin "xain" kimi qəbul edilməmək üçün bunu etmək zorunda qalıb. Toyuqlu pizza

Varislik məsələsi: Oğlu Nikolay prezident olmayacaq

Lukaşenko həmçinin kiçik oğlu Nikolayın onun siyasi varisi olmadığına aydınlıq gətirib. "O, varis deyil. Mən bilirəm, sən bunu soruşmaq istəyirsən, amma yox, yox, yox", - o, jurnalistə Nikolaya belə sual verməməsini tövsiyə edib.

Prezidentin sözlərinə görə, Belarusun gələcək lideri "bir az fərqli siyasət aparacaq, lakin ölkəni tədricən, sabit şəkildə inkişaf etdirməlidir". Lukaşenko vurğulayıb ki, yeni rəhbər ölkədə inqilabi dəyişikliklər etmədən, onun yaratdığı əsasları qoruyaraq yoluna davam etməlidir.

30 illik hakimiyyət və beynəlxalq təzyiqlər

Aleksandr Lukaşenko 1994-cü ildən Belarusda hakimiyyətdədir. 2025-ci ilin fevralında ölkənin Mərkəzi Seçki Komissiyası onun yeddinci dəfə prezident seçildiyini elan edib. Lakin Avropa İttifaqı və digər beynəlxalq təşkilatlar 2020-ci ildən bəri Belarus seçkilərinin nəticələrini tanımır, onları "saxtalaşdırılmış" adlandırırlar.

Bu illər ərzində Belarusda müxalifətə qarşı genişmiqyaslı repressiyalar, etirazların zorakılıqla yatırılması və azad seçkilərin olmaması barədə ciddi tənqidlər səslənir. Avropa Parlamenti 2025-ci ilin yanvarında keçirilən seçkiləri "demokratik standartlara cavab verməyən, formal xarakterli" kimi qiymətləndirib.

Lukaşenkonun siyasi obrazı və gələcək perspektivlər

30 ildən artıqdır ki, Lukaşenko Belarusda hakimiyyətdə qalması həm onu dəstəkləyənlər, həm də tənqidçiləri üçün mürəkkəb siyasi sima yaradıb. O, bir tərəfdən ölkədə nisbətən sabitliyi təmin edib, iqtisadiyyatı idarə edib və sosial təminatlar yaradıb. Digər tərəfdən, demokratik islahatların gecikməsi, müxalifətin sıxışdırılması və insan haqlarının məhdudlaşdırılması səbəbindən həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq səviyyədə tənqid olunub.

Gələcəkdə Belarusun siyasi mənzərəsi Lukaşenkonun hakimiyyətdən getməsi ilə köklü dəyişikliklərə məruz qala bilər. Lukaşenkonun özü hesab edir ki, yeni prezident ölkədə tədricən, sabit inkişafı davam etdirməli, radikal dəyişikliklərdən qaçmalıdır. Bununla belə, müxalifət və bir çox ekspertlər bu perspektivi şübhə ilə qarşılayır, ölkədə demokratik islahatlar üçün daha geniş və sürətli addımların lazım olduğunu vurğulayır.

Aleksandr Lukaşenkonun istefa planları və varis məsələləri Belarus üçün yeni bir mərhələyə işarə edir. Bu mərhələdə həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq ictimaiyyətdə böyük gözləntilər və qeyri-müəyyənliklər mövcuddur.

Lukaşenkonun gələcəkdə hakimiyyətdən getməsi və siyasi transformasiya üçün açıq qapı qoyması ölkənin siyasi həyatında mühüm dönüş nöqtəsi olacaq. Belarusun bu siyasi keçid dövrü Rusiya ilə əlaqələrə, Avropa və ABŞ ilə dialoqa və regional sabitliyə təsir göstərəcək. Lukaşenkonun uzun illərdir davam edən liderliyindən sonra yeni liderin siyasətində bu amillər mühüm rol oynayacaq./Moderator.az