1962-ci ilin Karib böhranın əsl səbəbləridən biri ABŞ-a məxsus U-2 kəşfiyyat təyyarəsinin SSRİ üzərində gizli uçuşlarının Türkiyədən havaya qalxması ilə yanaşı Moskvanı cəmi dörd saat müddətinə yer üzündən silmək potensialına malik ABŞ raketlərini, 15 ədəd "Yupiter"-i Türkiyədə yerləşdirilməsi idi.

Buna cavab olaraq Sovet İttifaqının hərbçiləri gizlincə cəmi bir neçə dəqiqəyə ABŞ ərazisinə yetişməsi mümkün olan nüvə başlıqlı raket qurğularını Kuba ərazisinə gətirdilər.

Artıq III Dünya Müharibəsi başlanmalı idi. Hər iki ölkədə əhali atom müharibəsindən qorunmaq üçün yollar axtarırdı. Xruşov geri çəkilmir, gənc Kennedi isə inadkara inad göstərmək niyyətində idi .Artıq dünya nüvə müharibəsi ilə üz üzə qalmış idi.

1962-ci il oktyabrın 28-də Nikita Xruşşov və Con Kennedi arasında aparılan danışıqlardan sonra iki gücə nüvə münaqişəsindən qaçmağa imkan verən razılaşma əldə edildi. Halbuki, bütün canlılara ölüm gətirəcək bir müharibə onsuz da bu gün başlaya bilərdi. Bülleten of Atomic Scientists-dəki məqalə sayəsində dünyanı Amerika Hərbi Hava Qüvvələrinin kapitanı Uilyam Bassett tərəfindən xilas edildiyi deyilir. Lakin Sovetlər və Amerikalıların əsl səbəbkarı gizlətməsinə səbəb bir amil var idi. XİLASKAR Muxtarov Aslan Əziz oğlunun Azərbaycanlı olması.

Kuba böhranı zamanı B-36 ekipajının üzvlərindən biri olan Aslan Muxtarov BC-3 komandiri, 1-ci dərəcəli kapitan olmaqla yanaşı qabaqcıl sualtı gəmilər üzrə mütəxəssis idi. Onun sərəncamında nüvə başlıqları olan döyüş silahları var idi. Karib böhranının aradan qaldırılmasında göstərdiyi xidmətlərə görə Qırmızı Bayraq ordeni ilə təltif ediliən yeganə kapitan O idi. Torpedo-texniki bazaya silahların keyfiyyətlə hazırlanmasına da məsuliyyəti də onun üzərində idi.

Həmin günlərdə üç qabırğası sınmasına baxmayaraq xidmət etməkdə davam edən Muxtarov iki dövlət arasında razılaşma olmasına baxmayaraq Amerika tərəfinə B-59 sualtı gəmisinin komandiri, 2-ci dərəcəli kapitan V.G. Savitsky, 2-ci dərəcəli kapitan V.A. Arkhipovun tapşırığına baxmayaraq istifadə etməyib. Əgər etsə idi, dünya XX əsrdə üçüncü müharibə ilə üz-üzə qalacaq idi və nüvə müharibəsinin qurbanları milyonlar olacaq idi. Məhz amerikalı Uilyam Bassett yox azərbaycanlı Muxtarov üçüncü dünya müharibəsinin qarşısını alıb.

Daha sonra mənfi 40-dərəcədə soyuq suda nüvə başlıqlarını qayığa taxıb Amerikalıların hücum etməsinin qarşısını alıb.

Kontr-admiral Lev Davydoviç Çernavin onun haqqında deyir:

“Eskadranın torpedo-texniki bazasının komandiri Aslan Muxtarovla münasibətlərimiz normal idi. Aslan Muxtarov, demək olar ki, Polyarnıda tanınmış adam idi. O, öz nöqteyi-nəzərini müdafiə edərək istənilən briqada komandiri ilə mübahisə edə bilərdi və sualtı qayıq komandirləri ondan sadəcə qorxur, həm də ona hörmət edirdilər. Eyni zamanda, heç vaxt Muxtarovdan inciməzdilər. Onun xasiyyətini qafqazlı qaynarlğına aid edirdilər. Yoxsa hamı onu xeyirxah, vicdanlı, istənilən vəziyyətdə həqiqətən kömək etməyə qadir bir insan kimi tanıyırdı.”

Çox heyf ki, bu cürə nəhəng insanı Azərbaycanda tanıyan az adam var. Fotoda ortada duran Muxtarov Aslandır

MƏNBƏ:

1) Жизнь в перископ. Видения реликтового подводника. Контр-адмирал А.Т.Штыров

2) Карибский кризис. Противостояние. Сборник воспоминаний участников событий 1962 года. Составитель контр-адмирал В.В. Наумов.

3) М.П.Комаров. Подводники в Карибском кризисе

Prof.Dr.Zaur Aliyev