Zaporojye AES-də növbəti təxribat baş verib: raket atəşi nəticəsində AES-in öz ehtiyaclarını elektrik enerjisi ilə təmin edən yüksək gərginlikli xətt yenidən sıradan çıxıb. Buna görə də, "Energoatom" bütün dünya üçün radiasiya ilə nəticələnəcək qəza ehtimalını elan etdi. Həqiqətən, enerji bloklarının saxlama hovuzlarında və nüvə reaktorlarında nüvə yanacağını soyutma nasoslarının işləməsi üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən xarici enerji itkisindən sonra AES avtomatik olaraq dizel generatorlarına keçdi.

"Yanacaq tədarükü onlara on günə bəs edir. Geriyə sayım başlayıb. Bu müddət ərzində stansiyanın xarici enerjisini bərpa etmək mümkün olmasa, bütünlükdə radiasiya ilə nəticələnən qəza baş verə bilər", "Energoatom"un açıqlamasında qeyd edilir.

Ukrayna artıq MAQATE-yə, BMT-yə, "G7"yə dəfələrlə müraciət edib (Xirosimada keçirilən son görüşdə bu da müzakirə olunub). Amma biz görürük ki, təəssüf ki, beynəlxalq ictimaiyyət bu ifrat təhlükəyə çox zəif reaksiya verir.

MAQATE-ni götürsək, təşkilatın tamamilə aciz olduğu ortaya çıxdı. Eyni MAQATE-nin baş direktoru Rafael Qossi nəsə etməyə çalışırdı, amma onun daimi Moskva səfərləri, Rusiya Federasiyasının energetika naziri, "Rosatom" ilə danışıqları, Atom Elektrik Stansiyasında rus yaraqlılarının rəhbəri Renat Karça ilə qucaqlaşmaları... Ona görə də müəyyən suallar var.

Üstəlik, bütün bunlar Avropanın ən böyük Atom Elektrik Stansiyasının Rusiya terrorçuları tərəfindən tutulması zamanı baş verir ki, onlar daim qəza ilə dünyanı şantaj edir, stansiyanı daim enerjisizləşdirir, daim fövqəladə vəziyyətlər yaradırlar...

Həm də onun bəyanatları fonunda Rusiyalı təbliğatçılar Ukrayna tərəfindən AES-də mümkün "təxribatlar", "tükənmiş uranla Ukrayna silahlarının məhv edilməsindən sonra radiasiya fonunun artması" və s. fikirlər səsləndirirlər. Bu FSB-nin tanış hiyləsidir. Mövzu ilə məşğul olanların hamısı bunu başa düşür. Amma buna baxmayaraq, biz beynəlxalq ictimaiyyətin çox zəif reaksiyasını görürük.

Ola bilsin, bu onunla bağlıdır ki, Rusiya Federasiyasının yüzdən çox vətəndaşı MAQATE-də işləyir, Qrossi də "Rosatom"un maraqları ilə inteqrasiya oluna bilər. Bundan əlavə, zənginləşdirilmiş uran, uran xammalının dünya bazarına çıxarılması və s. məsələlərdə Rusiya Federasiyasından asılılıq mövcuddur. Belə asılılığı aradan qaldırmaq çətindir, təchizatçıları əvəz etmək uzun müddət tələb edir. Bundan əlavə, həm uranın zənginləşdirilməsi, həm də bu kimi obyektlərin müəyyən çatışmazlığı var.

Nə etmək lazım idi? İşğalçılar Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasını ələ keçirən və 2022-ci il martın 4-də AES-ə daxil olan kimi dərhal "Rosatom"un bütün rəhbərliyini sanksiya siyahısına salmaq, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsində onlara qarşı cinayət işi açmaq, "Rosatom"un bütün dünyada hesablarını dondurmaq, "Rosatom"un bütün dünyada əlaqəli olduğu tikinti nüvə obyektlərini dondurmaq lazım idi. Amma təəssüf ki, bu gün biznes məsələsi təhlükəsizlik məsələlərindən üstündür.

Başqa nə edə bilərik? Görünür, ABŞ və Çinin daha güclü birləşmələri və birgə səyləri ilə nəyəsə təsir göstərmələri lazımdır. Amma hələlik reaksiya kifayət qədər zəifdir.

Müəllif: Vladimir Omelçenko - Ukrayna Razumkov Mərkəzinin enerji proqramlarının direktoru.

Mənbə: UNİAN

Tərcümə AYNA-ya məxsusdur