Avropa ölkələrinin borcu ilin əvvəlindən rekord həddə çatıb və 2022-ci ildə eyni göstəricini üç dəfə keçib. 

Bu barədə “Bloomberg“ məlumat yayıb.

Avropa artıq 2023-cü ildə təxminən 32 milyard dollar borc alıb. Son 12 ildə ilk dəfə olaraq üç Şərqi Avropa ölkəsi - Polşa (9 milyard dollar), Rumıniya (6 milyard dollar) və Macarıstan (5 milyard dollar) inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatları qabaqlayaraq xarici bazarlarda ilk beş borcalan ölkələr sırasında yer alıb.

Ekspertlər bunu Ukraynada davam edən hərbi münaqişə ilə əlaqələndirirlər və bu səbəbdən qonşu dövlətlərin xərcləri xeyli artıb. Artan kreditlər hərbi ehtiyaclar və ukraynalı qaçqınların qalma xərclərini kompensasiya etmək üçün nəzərdə tutulub.

Bununla belə, istiqraz bazarlarında borc almaq artıq dünya üzrə faiz dərəcələrinin yüksəlməsindən sonra ölkələrə daha çox baha başa gəlir - hətta yüksək kredit reytinqinə malik Şərqi Avropa ölkələri üçün. Beləliklə, Polşa 30 illik yeni istiqrazlar üzrə illik 5,5 faiz ödəyir. 2021-ci ildə həmin istiqrazlar üzrə ödənişlər 4 faizdən az olacaq.

Bəzi ölkələrdə inflyasiya 20 faizə çatan kimi Şərqi Avropa xarici borc bazarlarına üz tutub. Rusiya enerji daşıyıcılarının regiona tədarükünün məhdudlaşdırılması əlavə problemlər yaradıb. Eyni zamanda, xarici istiqrazların satışı yerli bazarda mövcud olmayan riski ehtiva edir. Milli valyutalar dollara nisbətdə ucuzlaşmağa başlasa, bu, dövlətin borcların ödənilməsi üçün xərclərini artıracaq.

“Bloomberg“ analitikləri Şərqi Avropanın büdcə kəsirinin 2021-ci ildəki 1,3 faizdən bu il regionun ümumi daxili məhsulunun (ÜDM) 4,3 faizinə çatacağını təxmin edirlər. Bu, hökumətləri daha çox borc almağa sövq edə bilər və xarici investorlar bazarı kütləvi şəkildə doldurmuş istiqrazları almağa daha az həvəsli ola bilərlər. Polşanın dollar istiqrazları artıq uzun müddət riskli hesab edilən ölkələrin - Filippin, İndoneziya və Uruqvayın gəlirlərinə oxşar gəlirlə ticarət edilir.